Als aanvankelijke scepticus vond ik dit een leuk onderwerp voor een blog. Ik ervaar zelf voordelen van een spijkermatje. Ik voel meer ontspanning en ervaar een betere slaap. Ik voel dat mijn rug soepeler is. Maar zit dit nu tussen mijn oren of kan de werking bewezen worden? Wat zegt de wetenschap?
In deze blog ga ik in op wat een acupressuurmat nu precies is en wat de wetenschap zegt over de effecten.
In de afgelopen jaren zien wij de acupressuurmat - ook wel bekend als de spijkermat, steeds meer aan bekendheid winnen. De aanvankelijke angst voor de "spijkertjes" wordt door velen toch overwonnen. Mensen gebruiken het voor verschillende doeleinden. Wij gebruiken het matje vooral voor ontspanning, maar het wordt ook gebruikt voor pijnverlichting tot het verbeteren van de slaap.
Wat is een Acupressuurmat?
Een acupressuurmat bestaat uit een mat bedekt met honderden kleine, scherpe plastic puntjes. Deze puntjes drukken op de huid als je erop gaat liggen of zitten. De drukpunten zijn geïnspireerd op de principes van acupunctuur. In plaats van het gebruik van naalden, maakt een acupressuurmat gebruik van honderden plastic "spijkertjes" die op specifieke delen van het lichaam drukken, oftewel acupressuur. Deze druk stimuleert bepaalde drukpunten in het lichaam. Dit zou voordelen hebben als het stimuleren van de doorbloeding, de aanmaak van endorfine (het gelukshormoon) stimuleren en het lichaam helpen ontspannen. Deze processen zouden weer zorgen voor pijnverlichting en stressklachten verminderen. Een doorbloed lichaamsdeel functioneert beter en je ontspant beter, als je je fijner voelt.
De Wetenschappelijke Onderbouwing
Tot nu toe is er nog beperkt onderzoek gedaan naar de effecten en (positieve )werking van acupressuurmatten. In 2011 is er in Karlstad een onderzoek gedaan naar het effect van spijkermatjes op spiergerelateerde chronische nek- en rugklachten. De deelnemers gingen voor drie weken lang, elke dag tussen 10-15 minuten op de mat liggen. Uit het onderzoek bleek dat de deelnemers een duidelijk vermindering van de ernstige pijn ervoeren en zich energieker voelden. Ook hadden ze het idee hadden dat ze beter sliepen. Dit laatste kwam niet duidelijk naar voren uit de onderzoeksresultaten, maar de deelnemers zelf waren enthousiast over de effecten op hun slaap. Verder onderzoek werd nodig geacht vanwege de kleine schaal van het onderzoek, maar de onderzoekers vonden het gebruik van de spijkermat veelbelovend. Er werden geen negatieve effecten van de mat gevonden.
Er zijn meer onderzoeken gedaan die gericht zijn op acupressuur. Eigenlijk worden daarin de hierboven genoemde effecten bevestigd. Uit deze onderzoeken komt dan acupressuur de volgende effecten kan hebben:
Pijnverlichting en Spierontspanning Een studie gepubliceerd in Pain Management Nursing gaf aan dat acupressuur pijn kan verminderen bij mensen met chronische nekpijn. Een andere studie uit Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine benadrukt dat acupressuur effectief kan zijn bij het verminderen van chronische lage rugpijn. Het idee is dat de druk van de mat de doorbloeding naar de spieren en weefsels verhoogt, wat helpt om spierspanning te verlichten en daarmee pijnklachten kan verlichten.
Verbetering van de Slaapkwaliteit De slaapkwaliteit kan in grote mate worden beïnvloed door stress, pijn en angst. Omdat acupressuur het vrijkomen van endorfine stimuleert, kan het een ontspannend effect hebben. Dat draagt weer bij aan een betere slaap. In een studie gepubliceerd in Sleep Medicine Reviews bleek dat acupressuur effectief was in het verbeteren van de slaapkwaliteit bij volwassenen met slapeloosheid .
Verlichting stress en Angst Een ander voordeel van acupressuur is de vermindering van stress en angst. In een studie gepubliceerd in Journal of Acupuncture and Meridian Studies bleek dat acupressuur op specifieke drukpunten hielp met het verlagen van de stressniveaus bij in dit geval, verpleegkunde studenten. De verhoogde doorbloeding en ontspannen effect op het zenuwstelsel zouden hierin een rol spelen.
Ondersteuning bij Hoofdpijn en Migraine Hoofdpijn, met name spanningshoofdpijn en migraine, kan soms verlicht worden door acupressuur. Uit een onderzoek in American Journal of Chinese Medicine bleek dat acupressuur kan helpen bij het verminderen van de mate en frequentie van de hoofdpijn. Veel gebruikers melden dat een acupressuur helpt om spanning in de nek en schouders te verlichten, wat ook hoofdpijn kan verminderen.
Conclusie
De acupressuurmat is een eenvoudige en toegankelijke manier om zelfzorg toe te passen. Hoewel wetenschappelijk onderzoek specifiek over acupressuurmatten nog beperkt is, geeft onderzoek naar acupressuur en acupunctuur veel positieve effecten, zoals pijnverlichting, stressvermindering, en verbeterde slaapkwaliteit. Gebruikers van de mat geven aan dat zij diepe ontspanning en verlichting van pijnklachten ervaren na gebruik van de mat. En daar is het ons om te doen. Want juist in deze drukke maatschappij, waar het vaak druk is “tussen de oren” is het wel fijn om eens stil te staan en aan je zelf te denken. Het Spijkermatje is een makkelijke en effectieve manier voor ontspanning en zelfzorg.
Belangrijk is ook nog dat er uit deze onderzoeken geen negatieve effecten van het gebruik van acupressuur(matten) bij de gebruikers merkbaar waren, anders dan tijdelijke pijnprikkels. Want het is natuurlijk wel even wennen om je rug op honderden spijkertjes te liggen.
Zit het tussen mijn oren? Ik zou zeggen van niet. Verder onderzoek is wel wenselijk gezien de beperkte onderzoeken die er zijn geweest. Verandert meer onderzoek iets aan de werking? Dat lijkt mij niet. Uiteindelijk is het ook heel persoonlijk of en welke positieve effecten je ervaart van het gebruik van een Spijkermatje. Net als ieder middel voor ontspanning.
Als je een acupressuurmat voor het eerst wilt gebruiken, is het belangrijk om het rustig op te bouwen. Geef je lichaam de tijd om te wennen aan de "spijkertjes". Begin bijvoorbeeld met een paar minuten per dag, eventueel met een dun t-shirt of kledingstuk, en bouw het gebruik op naar 10-20 minuten. Zie ook onze pagina voor het gebruik.
Dit is geen medisch advies. Raadpleeg je arts bij twijfel en lees de contra indicaties op onze site bij het gebruik.
Liefs en ontspanning,
Sara
Voor de onderzoekers onder ons:
Bronnen
- A. Kjellgren et al., 2011 Licensee PAGEPress, Italy Alternative Medicine Studies 2011; 1:e5 doi:10.4081/ams.2011.e5
- Lee S, Park H. Effects of auricular acupressure on pain and disability in adults with chronic neck pain. Appl Nurs Res. 2019 Feb;45:12-16. doi: 10.1016/j.apnr.2018.11.005. Epub 2018 Nov 7. PMID: 30683245.
- Yang LH, Duan PB, Hou QM, Du SZ, Sun JF, Mei SJ, Wang XQ. Efficacy of Auricular Acupressure for Chronic Low Back Pain: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Evid Based Complement Alternat Med. 2017;2017:6383649. doi: 10.1155/2017/6383649. Epub 2017 Jul 18. PMID: 28804504; PMCID: PMC5539928.
- Waits A, Tang YR, Cheng HM, Tai CJ, Chien LY. Acupressure effect on sleep quality: A systematic review and meta-analysis. Sleep Med Rev. 2018 Feb;37:24-34. doi: 10.1016/j.smrv.2016.12.004. Epub 2016 Dec 22. PMID: 28089414.
- Yildirim D, Akman Ö. The Effect of Acupressure on Clinical Stress Management in Nursing Students: A Randomised Controlled Study. J Acupunct Meridian Stud. 2021 Jun 30;14(3):95-101. doi: 10.51507/j.jams.2021.14.3.95. PMID: 35770564.
- Hsieh LL, Liou HH, Lee LH, Chen TH, Yen AM. Effect of acupressure and trigger points in treating headach